साधू आणि चोर (एक नैतिक कथा )
एका घनदाट जंगलाच्या सीमेवर एक साधू राहत होता. त्याचा आश्रम खूपच लहान होता, पण शांत आणि पवित्र होता. तो साधू फार मोठ्या तपश्चर्येचा होता. लोक त्याला श्रद्धेने भेटायला येत आणि त्याच्या उपदेशातून मार्गदर्शन घेत. साधू मात्र अत्यंत साधे जीवन जगत असे – एक झोळी, एक कमंडलू आणि काही फळे यावरच त्याचे जीवन चालत होते.
एका रात्री, त्या जंगलात राहणारा एक चोर त्या साधूच्या आश्रमाजवळ आला. त्याला वाटले, “हा साधू खूप प्रसिद्ध आहे, याच्याकडे नक्कीच काही मौल्यवान वस्तू असतील.” तो संध्याकाळच्या अंधारात हळूच आश्रमात शिरला.
साधू ध्यानात मग्न होता. चोराने आश्रमात शोधाशोध सुरू केली, पण त्याला काहीच मौल्यवान वस्तू सापडल्या नाहीत. फक्त एक झोळी, थोडेफार वस्त्र आणि फळे! त्याचा संताप झाला. तेवढ्यात साधूचे डोळे उघडले.
साधू शांतपणे म्हणाला, “बाळ, तुला काही हवे आहे का? झोळीत फक्त काहीच नाही, पण हे फळ घे. तू उपाशी दिसतोस.”
चोर चकित झाला. तो विचार करत होता की हा साधू मला रोखण्याऐवजी प्रेमाने बोलतोय? त्याला फळ देतोय? साधूने पुढे विचारले, “तुला काहीतरी मिळेल या आशेने तू इथे आलास, पण मला फारसं काही नाही. तरीही, जे आहे ते तुला देतो.”
चोराने ते फळ घेतले, पण त्याचे मन गोंधळले होते. त्याने विचारले, “तू मला का थांबवत नाहीस? मी चोर आहे.” साधू हसत म्हणाला, “माझं जीवन दुसऱ्यांना देण्यात आहे. तू काय नेतोस हे महत्त्वाचं नाही, तू कोण होशील हे महत्त्वाचं आहे.”
त्या रात्री चोर खूप विचार करत गेला. त्याचे मन प्रथमच नरमले. दुसऱ्या दिवशी तो परत आला, पण या वेळी काही चोरण्यासाठी नव्हे. तो साधूकडे गुडघ्यावर बसून म्हणाला, “मला क्षमा करा. मी तुमच्याकडून खूप मोठा धडा घेतला आहे. आता मी माझं जीवन बदलू इच्छितो.”
साधूने प्रेमाने त्याला आशीर्वाद दिला आणि त्याला म्हणाला, “सत्य आणि प्रेम यांच्यापेक्षा मोठं काहीच नाही. तू नव्याने सुरुवात करू शकतोस.”
चोर त्या दिवसानंतर पुन्हा कधीही चोरीच्या मार्गावर गेला नाही. तो इतरांना मदत करू लागला आणि काही वर्षांत त्याने एक चांगला माणूस म्हणून समाजात आपली ओळख निर्माण केली.
तात्पर्य: कधी कधी प्रेम आणि क्षमा हे शस्त्र कुठल्याही शिक्षा किंवा दहशतीपेक्षा प्रभावी असते. चांगुलपणा एखाद्या वाईट व्यक्तीचेही मन बदलू शकतो.